Stare zdjęcia z okolic gminy Luzino

Wykorzystano zdjęcia z książki : Stefana Fikusa  "Luzino" , Zbigniewa Klotzke "Barłomino" oraz z Kronki OSP Luzino Zachęcamy posiadaczy materiałów archiwalnych do współpracy. Materiały po wykonaniu kopii zostaną zwrócone a kopie opublikowane i udostepnione mieszkańcom.

Prezentacja Gminy Luzino

Gmina Luzino leży w północnej części woj Pomorskiego w powiecie wejherowskim w obrębie Pojezierza Kaszubskiego i Pradoliny rzeki Redy. W sąsiedztwie Aglomeracji Trójmiejskiej i ma z nią bardzo dobre powiązanie komunikacyjne linią kolejową Gdynia - Szczecin oraz drogą krajową nr.6 Gdańsk - Gdynia - Wejherowo - Szczecin. Ponadto planowana jest budowa drogi ekspresowej tzw. Trasy Kaszubskiej S-6 Chwaszczyno - Lębork , która będzie przecinała gminę.Na terenie gminy istnieje niezła siec dróg powiatowych. Bliskość dużych miast z bogatą ofertą pracy sprawiła ze w gminie( wsie Luzino, Kębłowo, Robakowo) bardzo intensywnie rozwija się jednorodzinne budownictwo mieszkaniowe, oraz powstaje wiele firm produkcyjno usługowych, stale wzrasta liczba mieszkańców, obecnie gmina Luzino liczy 13 999 mieszkańców. W pozostałych sołectwach istnieją bardzo dobre warunki do rozwoju rolnictwa ekologicznego, agroturystyki, turystyki konnej, rowerowej i rehabilitacyjnej.
Gmina Luzino posiada naturalne walory do rozwoju, lecz tego nie wykorzystuje. W gminie istnieje wiele miejsc z potencjałem,które nie zostały dotychczas uruchomione. Wykorzystanie tych rezerw pozwoliłoby w perspektywie kilku lat zwiększyć dochody budżetu gminy i przystąpić do odrabiania zaległości.

Siedziba gminy - Luzino

W skład gminy Luzino wchodzi 12 sołectw: Barłomino, Dąbrówka, Kębłowo, Kochanowo, Luzino, Milwino, Robakowo, Sychowo, Tępcz, Wyszecino, Zelewo, Zielnowo.

Miejscowości niesołeckie: Bożejewo, Charwatynia, Dąbrówka Młyn, Kębłowska Tama, Kębłowski Młyn, Ludwikówko, Malwińska Huta, Nowe Kębłowo, Rzepecka, Wyszecka Huta.

Oświata: 1 gimnazjum; 4 szkoły odstawowe, 1 przedszkole gminne, 1 przedszkole niepubliczne, 1 punkt przedszkolny

Parafie: 4

Atrakcje turystyczne 

• Kościół św. Wawrzyńca zbudowany w latach 1733-1740 i rozbudowany w pierwszej połowie XX wieku z bogatym barokowym wyposażeniem wewnętrznym.

• Były neogotycki kościół ewangelicki - obecnie siedziba Gminnej Biblioteki Publicznej.

• Muzeum Kaszubskie przy ul. Ofiar Stutthofu w luzinie (w budynku posterunku policji). W muzeum znajdują się eksponaty z typowej wsi kaszubskiej oraz historyczne urządzenia codziennego użytku. Muzeum składa się z dwóch części: w budynku - część muzealna oraz na wolnym powietrzu - skansen

• Park Dendrologiczny  w którym podziwiać można niespotykane na co dzień rzadkie okazy drzew i krzewów.

• Grodzisko położone w południowo-wschodniej, malowniczej części Luzina, w lesie nad rzeką Bolszewką. Jest to wspaniałe miejsce na niedzielny wypoczynek na łonie natury.

 Kazimierz Kulhawik

Historia wsi Luzino i okolic

Na podstawie Ksiażki profesora Gerarda Labudy  "Dzieje wsi Luzino"    

Opierając się na badaniach archeologicznych ocenia się, że zasiedlenie obszaru dzisiejszego Luzina i okolic nastąpiło dopiero około połowy VII wieku p.n.e. W wieku XI ukształtowała się jednolita dla całego regionu organizacja państwowa (Bolesław Krzywousty), zaczęło obowiązywać jednolite prawo zwane „prawem książęcym”, dochodzi do rozwarstwienia społecznego. Nazwa Luzino pojawia się w dokumentach w roku 1245 i ta data została przyjęta jako data powstania wsi Luzino.Powstanie okolicznych wsi Barłomina, Robakowa, Kebłowa ,Dąbrówki Tępcza,Sychowa Milwina, Strzebielina, Charwatyni nastapiło w tym samym okresie i rozwijają się w ścisłym związku z Luzinem. Pochodzenie nazwy wsi Luzino nie jest jednoznacznie ustalone,są dwie opcje. Nazwa może pochodzić od podmokłych bagnistych terenów: luźa co oznacza

błoto ,bagno,moczar. Druga opcja nazwa może pochodzić od rzeki obecnie Bolszewki pierwotnie Luzińska Struga (1680) nazwa rzeki również wywodzi się od luz – łuź, rzeka bagnista ,rzeka płynąca w bagnistym otoczeniu .Pytanie czy rzeka wzięła nazwę od wsi czy wieś od rzeki pozostaje otwarte. Między rokiem 1224-1245 wieś Luzino za zgodą księcia z nadania rycerskiego przeszła na własność żeńskiego klasztoru premonstratensek- norbertanek w Żukowie. Pozostawło w ich władaniu do rozbiorów Polski 1772 kiedy to zostało skonfiskowane i przekazane na własność króla pruskiego. Przyjmuje się, że inicjatorem budowy kościoła w Luzinie był Żukowski klasztor w latach 1224-1245.Pierwszy kościół był drewniany z wieżą , po roku 1705 ks. proboszcz Maciej Rzepczyński wybudował nowy kościół murowany z murowaną wieżą nakryty dachówką wyposażony w pięć ołtarzy i trzy dzwony. Od samego początku patronem parafii jest sw. Wawrzyniec. W roku 1354 wolą zakonu Luzino przeniesione zostało z prawa polskiego „prawa książęcego”na prawo niemieckie „prawo chełmińskie”. Wielkim wydarzeniem w dziejach wsi było uwłaszczenie ,czyli zwolnienie wszystkich posiadaczy łanów „gburskich” od pańszczyzny na rzecz folwarku i przydzielenie tychże łanów samym „gburom” jako ich prywatnej własności, następnie ograniczenie ich świadczeń tylko do podatków na rzecz państwa, samorządu wiejskiego i powiatowego. Inicjatywa reformy wyszła ze strony państwa pruskiego. W ślad za uwłaszczeniem przywrócono samorząd wiejski, reprezentowali go sołtys i ławnicy W tym samym czasie ustanowiono we wsi szkołę powszechną, najpierw 2 klasoweą później 4 klasową oraz zaprowadzono obowiązk uczęszczania do szkoły dzieci w wieku od 7 do 14 lat. Po zakończonej klęską Niemiec I wojnie światowej i podpisaniu 28 czerwca 1919 roku traktatu pokojowego ukształtował się nowy ład w Europie, zmianie uległy nie tylko granice państw ale powróciła na mapę Europy Polska. Traktat wersalski nie określił jasno granic Polski .W traktacie zagwarantowano Polsce dostęp do Morza Bałtyckiego ale jaki to miał być dostęp i w jakim miejscu nie było mowy. Polska w miarę sił i możliwości wytyczała granice na zasadzie faktów dokonanych. Wykorzystując do tego siłę ,demonstrację siły, czy też aktywność lokalnej ludności. Na Kszubach było wielu zwolenników powrotu do Polski (Antoni Abraham, Wicek Rogala).Agitowali oni wśród mieszkańców o wywieranie nacisków na Komisje Graniczne za przyłączeniem konkretnych miejscowości do Polski. Odbyła się również demonstracja siły poprzez wkroczenie jednostek frontowych gen. Hallera i gen. Muscickiego na tereny obecnego powiatu wejherowskiego i puckiego. 10 lutego w obecności gen Józefa Hallera i innych osobistości doszło do symbolicznych zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim. Do Luzina Wojsko Polskie wkroczyło 9 lutego 1920 roku. Okres od odzyskania niepodległości poprzez lata międzywojenne, lata drugiej wojny światowej i pierwsze lata po wyzwoleniu jest bardzo trudnym i bolesnym okresem dla tych ziem. Lata władzy Ludowej niczym szczególnym nie wyróżniaja się na tle całego kraju W roku 1990 nastąpiło w Polsce odrodzenie się samorządu terytorialnego i gmina Luzino rozpoczęła nowy etap swojej długoletniej historii.

                            Kazimierz Kulhawik