Ustrój polityczny RP
Art. 4.
1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.
Art. 10. Konstytucji RP
1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.
2. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały.
Ustrój polityczny Trzeciej Rzeczpospolitej
Polska jest republiką parlamentarną, realizuje zasady suwerenności narodu, niepodległości i suwerenności państwa (terytorium). Ma wszystkie cechy demokratycznego państwa prawnego, społeczeństwa obywatelskiego (zdolnego do samoorganizacji i realizacji celów bez impulsu ze strony władzy), trójpodziału władzy (podzieloną na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą), pluralizmu (większa ilość partii politycznych), legalizmu, społecznej gospodarki rynkowej oraz godności człowieka. Określana jest jako państwo unitarne czyli charakteryzujące się wewnętrzną jednolitością, jednostki administracyjne są jednolicie zorganizowane i podporządkowane organom naczelnym, organy regionalne są niezależne od rządu, występuje dobrze rozwinięty samorząd terytorialny(podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina) o wyraźnych kompetencjach, władza centralna podejmuje tylko najważniejsze decyzje.
Trójpodział władzy według Monteskiusza zawiera w sobie podział władzy na: władzę ustawodawczą (prawodawczą); władzę wykonawczą oraz władzę sądowniczą .
Władza ustawodawcza
-
Sejm
-
Senat
Władza Wykonawcza
-
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
-
Rada ministrów
Władza Sądownicza
-
Sąd Najwyższy
-
Sądy powszechne (sądy apelacyjne, rejonowe,)
-
Sądy szczególne: wojskowe oraz administracyjne (Naczelny Sąd Administracyjny a także jego oddziały zamiejscowe)
-
Trybunał Konstytucyjny
-
Trybunał Stanu
-
Organy kontroli i nadzoru państwa oraz ochrony porządku prawnego tj.: Najwyższa Izba Kontroli, Rzecznik Praw obywatelskich, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Prokuratura Krajowa
Samorząd terytorialny
-
Samorzad wojewódzki
-
Samorzad powiatowy
-
Samorzad gminny
