Senat

Art. 95. Konstytucja Rzeczyposlitej Polskiej

1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat.

2. Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw.

Art. 97.

1. Senat składa się ze 100 senatorów.

2. Wybory do Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.

Art. 98.

1. Sejm i Senat są wybierane na czteroletnie kadencje.

Senat Rzeczypospolitej jest drugą izbą polskiego parlamentu. Powoływany jest na drodze wyborów zarządzanych przez Prezydenta w tych samych terminach co wybory do Sejmu. Ordynacja wyborcza do Senatu różni się od ordynacji sejmowej tylko zasadą większości względnej. O ile do Sejmu wchodzą posłowie według zasady proporcjonalności, o tyle za wybranych do Senatu uważa się tych kandydatów, którzy otrzymali kolejno najwięcej ważnych głosów. Senat liczy 100senatorów, a jego struktura organizacyjna jest bardzo podobna do struktury Sejmu. Tworzą ją Marszałek Senatu, Prezydium Senatu, Konwent Senatu i komisje senackie. Praca Senatu odbywa się podczas posiedzeń plenarnych oraz w komisjach senackich. Najczęściej przedmiotem obrad są projekty ustaw przedstawionych przez Sejm. Prace Senatu wynikają z zadań, jakie ma do zrealizowania druga z izb polskiego parlamentu

Najważniejsze zadania Senatu

- opiniowanie ustaw uchwalanych przez Sejm, wnoszenie poprawek lub odrzucanie przedstawionych ustaw w całości,
- udział w powoływaniu organów państwa – Rzecznika Praw Obywatelskich, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Krajowej Rady Sądownictwa,
- inicjatywa ustawodawcza jest konstytucyjnym prawem Senatu do tworzenianowych ustaw.

Organy Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

Marszałek Senatu reprezentuje Senat, stoi na straży jego praw i godności. Zwołuje posiedzenia Senatu i ustala projekt porządku dziennego obrad, zasięgając opinii Konwentu Seniorów. Przewodniczy obradom Senatu, udziela głosu senatorom i przeprowadza głosowanie nad uchwałą.Marszałek kieruje pracami Prezydium Senatu, przewodniczy też obradom Konwentu Seniorów. Ustala projekt budżetu Kancelarii Senatu i nadzoruje jego wykonanie. Sprawuje pieczę nad spokojem i porządkiem na całym obszarze należącym do Senatu. Pełni również państwowe funkcje reprezentacyjne.

Prezydium Senatu tworzą: marszałek Senatu i wicemarszałkowie. Prezydium Senatu zbiera się w zasadzie co tydzień. Na posiedzeniach ustalane są ogólne plany pracy Senatu i omawiane sprawy związane z bieżącymi pracami legislacyjnymi. Prezydium zleca komisjom senackim rozpatrzenie określonych spraw. Rozpatruje też sprawy regulaminowe związane z pracą Senatu i senatorów. Prezydium Senatu, spełniając tradycyjną rolę Senatu w opiece nad Polonią i Polakami za granicą, decyduje o podziale środków finansowych przeznaczanych z budżetu Kancelarii Senatu na pomoc dla instytucji, np. szkół, organizacji i wydawnictw polonijnych, oraz na pomoc socjalną. Wykonanie tych zadań zleca odpowiednim instytucjom, Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska” w pierwszym rzędzie.W posiedzeniach Prezydium Senatu biorą udział z głosem doradczym: szef Kancelarii Senatu oraz osoby zaproszone przez marszałka Senatu.

Konwent Seniorów składa się z marszałka, wicemarszałków oraz senatorów – przedstawicieli klubów senackich. Poszczególne kluby oraz koła senackie mogą porozumieć się ze sobą i wydelegować wspólnego przedstawiciela do Konwentu Seniorów. W Konwencie zasiadają także przedstawiciele klubów parlamentarnych, jeżeli oprócz posłów skupiają co najmniej 7 senatorów. Na posiedzeniu Konwentu Seniorów kluby porozumiewają się w sprawach związanych z działalnością i przebiegiem prac Senatu, a więc dotyczących porządku obrad, terminów posiedzeń, wniosków co do sposobów prowadzenia dyskusji, obrad i innych spraw przedstawionych przez marszałka lub Prezydium Senatu.

Komisje Senackie Podstawowe prace Senatu toczą się w komisjach. Do nich kierowane są ustawy uchwalone przez Sejm. Komisje rozpatrują także projekty ustaw, które powstały z inicjatywy senatorów.