Prezydent RP

Art. 126. Konstytucji RP

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium

Prezydent jest wybierany przez naród na 5 lat w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym. Ponownie może być wybrany tylko jeden raz. Prezydentem może zostać każdy obywatel polski, który ukończył 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu.Wybory Prezydenta RP zarządza marszałek Sejmu. Prawo zgłaszania kandydatów na Prezydenta przysługuje organizacjom politycznym i społecznym oraz wyborcom. W każdym przypadku zgłoszenie powinno być poparte podpisami co najmniej 100 tysięcy wyborców. Za wybranego uważa się kandydata, który otrzyma więcej niż połowę głosów, bez względu na frekwencję wyborczą. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, w 2 tygodnie później przeprowadza się drugą turę głosowania (wybory ponowne). Biorą w niej udział dwaj kandydaci, którzy otrzymali największą liczbę głosów w pierwszym głosowaniu i nie wycofali swojej kandydatury. Za wybranego w ponownym głosowaniu uważa się kandydata, który otrzymał więcej ważnych głosów Nowo wybrany Prezydent obejmuje urząd po złożeniu przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego

Do najważniejszych kompetencji prezydenta zalicza się: reprezentowanie państwa na forum międzynarodowym, utrzymywanie stosunków z przedstawicielami innych państw, mianowanie ambasadorów, powoływanie premiera, współpraca z Radą Ministrów. Ponad to prezydent może powołać niektórych urzędników państwowych, może zastosować prawo łaski lub zawetować jakąś ustawę. Jest on także zwierzchnikiem sił zbrojnych, osobą, która przyznaje obywatelstwo, nadaje ordery i odznaczenia. Prezydent jako głowa państwa nie ponosi odpowiedzialności politycznej, zaś o jego odwołaniu mogą decydować następujące czynniki: śmierć prezydenta lub uznanie go przez Zgromadzenie Narodowe za osobę niezdolna do piastowania takiego urzędu. Oprócz tego prezydent może być pociągnięty do odpowiedzialności w przypadku gdy naruszy konstytucję, popełni jakieś przestępstwo lub naruszy obowiązujące ustawy. Wówczas staje przed Trybunałem Stanu. Do tej pory w Polsce w wolnych wyborach wybrano sześciu prezydentów. Byli to kolejno: G. Narutowicz, S. Wojciechowski, I. Mościcki, L. Wałęsa, A. Kwaśniewski (piastował urząd prezydenta dwukrotnie) L. Kaczyński, B.Komorowski

Rada ministrów

Art. 146. Konstytucji RP

1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego.

3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową.

Radę Ministrów tworzą: Prezes Rady Ministrów (premier) jako jej przewodniczący, wiceprezesi Rady Ministrów (wicepremierzy), ministrowie oraz inne osoby, których członkostwo wynika z ustaw szczególnych. W przypadku niepowołania wiceprezesa Rady Ministrów (wicepremiera) jego obowiązki może pełnić jeden z ministrów. Ustawa o działach administracji publicznej daje Prezesowi Rady Ministrów (premierowi), duże możliwości kształtowania jej składu osobowego.Premier może tworzyć, łączyć lub likwidować resorty oraz zmieniać zakres ich kompetencji, a także składać do Prezydenta RP wnioski o poszerzenie Rady Ministrów o tzw. ministrów bez teki, koordynatorów części prac Rady Ministrów, np. reformy systemu oświaty czy reformy zdrowia.Do Rady Ministrów mogą być powoływani również przewodniczący określonych w ustawach komitetów, np. Komitetu Integracji Europejskiej.Skład Rady Ministrów proponuje Premier i przekazuje stosowny wniosek do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który powołuje Radę Ministrów i odbiera od niej przysięgę na wierność Konstytucji i innym prawom Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezes Rady Ministrów, (premier) jest kierownikiem prac rządu oraz koordynatorem i kontrolerem pracy poszczególnych ministrów. W celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień Prezes Rady Ministrów wydaje rozporządzenia. Jest zwierzchnikiem służbowym wszystkich pracowników administracji rządowej. 

Rada Ministrów kieruje bieżącą polityką państwa, zapewnia wykonanie ustaw poprzez wydawanie rozporządzeń, koordynuje i kontroluje prace administracji rządowej, zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa oraz porządek publiczny, chroni interesy Skarbu Państwa oraz uchwala projekt budżetu i kieruje jego wykonaniem. Rada Ministrów zawiera również umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji i może wypowiadać umowy międzynarodowe.Członkowie Rady Ministrów odpowiadają solidarnie przed Sejmem za działalność rządu, mogą tez ponosić odpowiedzialność indywidualną za działania powierzone im przez Premiera lub leżące w kompetencjach ich ministerstw. Za naruszenie prawa lub popełnienie przestępstwa w związku z zajmowanym stanowiskiem, każdy minister może odpowiadać przed Trybunałem Stanu.

 Przedstawicielami Rady Ministrów na terytorium Rzeczypospolitej są wojewodowie. Jest ich tylu, ile województw tj. 16. Wojewodom podlega administracja rządowa na obszarze poszczególnych województw. Urzędnicy podlegający wojewodom, a także urzędnicy pracujący w urzędach centralnych i ministerstwach tworzą korpus służby cywilnej, niezależną politycznie administrację realizującą zadania administracyjne. Zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej jest Prezes Rady Ministrów.

 Oprócz korpusu służby cywilnej, w Kancelarii Prezesa RM i w ministerstwach istnieją również tzw. gabinety polityczne, czyli zespoły doradców opracowujące szczegółowe założenia polityki rządu i poszczególnych ministerstw.