Gmina

Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego w Polsce (art. 164 ust.1. Konstytucji RP). Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.Gmina jest podstawową i zarazem najmniejszą jednostka samorządu terytorialnego. Terytorium naszego kraju jest podzielone na 2479 gmin. Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Gmina posiada osobowość prawną W swoich granicach zrzesza  ona wszystkich mieszkańców i wykonuje zadania z zakresu administracji.

Zadania własne obejmują sprawy:

• ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

• gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

• wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymaniu czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadków komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

• lokalnego transportu zbiorowego,

• ochrony zdrowia,

• pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

• gminnego budownictwa mieszkaniowego,

• edukacji publicznej,

• kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

• kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

• targowisk i hal targowych,

• zieleni gminnej i zadrzewnej,

• cmentarzy gminnych,

• porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

• utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

• polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

• wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

• promocji gminy,

• współpracy z organizacjami pozarządowymi,

• współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Powyższy katalog zadań nie ma charakteru katalogu zamkniętego, do zakresu działania gminy nalezą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, jeżeli nie są zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Oprócz zadań własnych gmina wykonuje także zadania zlecone z zakresu administracji rządo­wej. Środki finansowe na wykonanie tych zadań dostarczane są przez admi­nistrację rządową. Gmina jest zobowiązana do wyko­nywania tych zadań, gdy jest to wyraźnie wskazane w ustawie. Ponadto gmina może wykonywać także zadania zlecone dobrowolnie, w ramach porozumienia z właściwym organem administracji rządowej.

Rodzaje gmin

• miejskie - obejmujące wyłącznie obszar miasta.

• miejskowiejskie - obejmujące zarówno obszar miasta jak i tereny wiejskie;

• wiejskie - obejmujące wyłącznie tereny wiejskie.

Organy gminy

Rada gminy - władza uchwałodawcza i kontrolna

Stosuje się nazewnictwo Rada Gminy w gminach wiejskich, Rada Miejska w gminach miejskowiejskich, Rada Miasta w gminach miejskich

Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. Na czele rady stoi przewodniczący i wiceprzewodniczący w liczbie od 1 do 3. Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy. W szczególności do zadań Rady Gminy należy uchwalanie budżetu gminy, statutu gminy, miejscowego planu zagospodarowania, podatków gminnych, ustalanie kierunków działań wójta, powoływanie jednostek pomocniczych (sołectw, dzielnic), sprawowanie funkcji kontrolnej nad działalnością wójta, gminnych jednostek organizacyjnych i pomocniczych;

 Liczba radnych

• 15 w gminach do 20 000 mieszkańców

• 21 w gminach do 50 000 mieszkańców

• 23 w gminach do 100 000 mieszkańców

• 25 w gminach do 200 000 mieszkańców

 Władza wykonawcza:

• wójt - gmina wiejska

• burmistrz - gmina miejska, gmina miejskowiejska

• prezydent miasta – w miastach powyżej 100 000 mieszkańców lub posiadających historycznie przyjęte nazewnictwo, w gmina miejskich na prawach powiatu

Wójt, burmistrz, prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym łącznie z wyborami do rad gmin Kadencja wójta trwa cztery lata, licząc od dnia wyboru i ustaje z dniem upływu tego terminu.

Wójt, burmistrz, prezydent jest jednoosobowym organem wykonawczym w gminie

 Do zadań wójta należy w szczególności:

• przygotowywanie projektów uchwał rady gminy,

• określanie sposobu wykonywania uchwał,

• gospodarowanie mieniem komunalnym,

• wykonywanie budżetu,

• zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych,

• kierowanie bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentacja jej na zewnątrz,

• opracowanie planu operacyjnego ochrony przed powodzią oraz ogłaszanie i odwoływanie pogotowia i alarmów przeciwpowodziowych.

W realizacji zadań własnych gminy wójt podlega wyłącznie radzie gminy.