Województwo
Województwo samorządowe oznacza jednostkę samorządu terytorialnego tworzoną z mocy prawa przez mieszkańców województwa, jest ono największą jednostką podziału terytorialnego Polski Samorząd województwa wykonuje zadania publiczne o charakterze wojewódzkim, które nie zostały zastrzeżone prawem na rzecz organów administracji rządowej.Zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy. Organy samorządu województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym. Województwo ma osobowość prawną, a wiece ma zdolność prawną i zdolność sądową.
Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie:
1) edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,
2) promocji i ochrony zdrowia,
3) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
4) pomocy społecznej,
4a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
5) polityki prorodzinnej,
6) modernizacji terenów wiejskich,
7) zagospodarowania przestrzennego,
8) ochrony środowiska,
9) gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności
wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych,
10) transportu zbiorowego i dróg publicznych,
11) kultury fizycznej i turystyki,
12) ochrony praw konsumentów,
13) obronności,
14) bezpieczeństwa publicznego,
15) przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy,
15a) działalności w zakresie telekomunikacji.
16) ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.
Władze samorządu województwa
1) sejmik województwa - organem stanowiący i kontrolny województwa.
2) zarząd województwa.-
Sejmik województwa organ stanowiący i kontrolny samorządu województwa, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa cztery lata, licząc od dnia wyborów.W skład sejmiku województwa wchodzi
-
trzydziestu radnych w województwach liczących do 2 000 000 mieszkańców,
-
oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców
Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną.Sejmik swoje zadania stanowiące wykonuje poprzez uchwalanie uchwał.Sejmik województwa obraduje na sesjach zwołanych przez przewodniczącego co najmniej raz na kwartał.
Zarząd województwa – organ wykonawczy samorządu województwa będący odpowiednikiem Rady Ministrów na poziomie regionalnym.
Zarząd liczący 5 osób w jego skład wchodzi marszałek województwa (jako przewodniczący), wiceprzewodniczący i członkowie. Marszałek województwa jest wybierany przez sejmik bezwzględną większością głosów. Następnie sejmik wybiera wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu wyłącznie na wniosek marszałka zwykłą większością głosów w głosowaniu tajnym. Marszałek kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa.W pracach zarządu uczestniczy także, z głosem doradczym, skarbnik województwa. Członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organach gminy i powiatu, a także z zatrudnieniem w administracji rządowej oraz mandatem posła lub senatora. Zarząd jest organem kolegialnym, uchwały podejmuje zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu zarządu w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy przewidują głosowanie tajne. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos marszałka województwa. Skarbnik województwa uczestniczy w pracach zarządu i ma jedynie głos doradczy. Szczegółowe zasady i tryb działania zarządu określa statut województwa.
Do kompetencji zarządu wymienionych w przepisach ustawy o samorządzie województwa należą:
-
wykonywanie uchwał sejmiku województwa,
-
gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo,
-
przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa,
-
przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie,
-
organizowanie współpracy ze strukturami samorządów regionalnych, także w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi,
-
kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników,
-
uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego (organu pomocniczego marszałka województwa),
-
odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie budżetu.
Na terenie województwa działa także administracja rządowa. Przedstawicielem rządu na terenie województwa jest – wojewoda. Powołuje go premier na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Do jego kompetencji należą wszystkie sprawy z zakresu rządowej administracji na obszarze województwa. Wojewoda sprawuje nadzór nad działalnością organów samorządowych gminnych, powiatowych i wojewódzkich w zakresie legalności, celowości rzetelności oraz gospodarności podejmowanych działań. W zakresie poprawności prowadzonej polityki finansowej nadzór nad jednostkami samorządowymi stanowi – regionalna izba obrachunkowa.