Społeczeństwo obywatelskie
Art. 1. Konstytucji RP
Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.
Art. 2.
Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.
Mianem społeczeństwa obywatelskiego określa się takie społeczeństwo, w którym do minimum ograniczona jest ingerencja władzy politycznej w życie obywateli. Obywatele świadomie uczestniczą w życiu publicznym, są aktywni i odpowiedzialni, posiadają zdolność samoorganizacji oraz określania i osiągania wyznaczonych celów. W Polsce najważniejszym dokumentem jest Konstytucja, która zapewnia nie tylko wolność i równość obywatelską , ale również swobodę zakładania i działalności partii politycznych, związków zawodowych, stowarzyszeń oraz fundacji. Krótko mówiąc obywatela mają zdolność do samoorganizowania.Społeczeństwo obywatelskie obejmuje dwa obszary: obywatelską aktywność grupową – działalność organizacji pozarządowych, wspólnot lokalnych i samorządowych, nieformalnych grup i ruchów społecznych oraz świadomość obywatelską .Wyznacznikiem społeczeństwa obywatelskiego jest istnienie rozmaitych organizacji pozarządowych, których celem jest działanie w sferze publicznej i dla dobra wspólnego. Istotnym składnikiem takiego społeczeństwa jest także autentyczny samorząd lokalny. Społeczeństwo obywatelskie to idea instytucjonalnego i ideologicznego pluralizmu, który zapobiega ustanowieniu monopolu władzy i prawdy oraz stanowi przeciwwagę dla instytucji centralnych, które chociaż są konieczne, to w wypadku nie poddawania ich kontroli społecznej mogłyby zdobyć taki monopol. Społeczeństwo obywatelskie może działać niezależnie od instytucji państwowych, co nie oznacza, że ma z nimi rywalizować.
Cechy charakteryzujące społeczeństwo obywatelskie
-
Samodzielność – społeczeństwo potrafi sprawnie funkcjonować w sposób niewymagający ingerencji władz.
-
Zdolność do obrony – w razie zagrożeń samodzielnie podejmie stosowne kroki. Na przykład zorganizuje się do walki z żywiołem.
-
Umiejętność pokonywania problemów – samodzielnie rozwiązywanie trapiących je problemów. Istnieją liczne fundacje, prowadzące różnoraką działalność – pomagające niedożywionym, ubogim, samotnym,chorym, zakupując nowoczesny sprzęt medyczny itp.
-
Wydajność i samodzielność gospodarcza – obywatele tworzą własne, dobrze prosperujące firmy, co przynosi rozwój gospodarczy i intelektualny.
-
Spełnienie – skuteczne, sensowne działanie dające satysfakcję poszczególnym członkom społeczeństwa, a ono samo funkcjonuje harmonijnie.
Instuytucje charakterystyczne dla społeczeństwa obywatelskiego
-
organizacje pozarządowe
-
organizacje pożytku publicznego
-
związki zawodowe
-
grupy kulturowe i religijne
-
organizacje charytatywne
-
media
-
zrzeszenia fachowców
-
organizacje konsumenckie
-
kluby sportowe i towarzyskie