UE w skrócie

Unia Europejska to rodzina demokratycznych państw europejskich, której celem jest współpraca na rzecz pokoju i dobrobytu, kojarząca  ich interesy narodowe ze wspólnymi korzyściami gospodarczymi, politycznymi i społecznymi. Unia nie jest państwem, które ma zastąpić istniejące kraje, ale jednocześnie jest czymś więcej niż tylko organizacją współpracy na szczeblu międzynarodowym. Od 1 stycznia 2007 r. Unia Europejska to 27 państw. Państwa te zdecydowały sie na współpracę nie rezygnując z własnej niepodległości i odrębności narodowej. Ustanowiły wspólne instytucje, którym przekazały część swojej suwerenności, aby decyzje w konkretnych kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania mogły być podejmowane demokratycznie na poziomie europejskim.
Historyczne korzenie Unii Europejskiej sięgają II wojny światowej. Idea integracji zrodziła się z determinacji Europejczyków, by na zawsze zapobiec podobnym zbrodniom i zniszczeniom. W pierwszych latach współpraca odbywała się między sześcioma krajami i koncentrowała się głównie na zagadnieniach handlowych i gospodarczych.
Europa to kontynent wielu tradycji i języków, lecz również kontynent wspólnych wartości takich jak demokracja, wolność i sprawiedliwość społeczna. UE stoi na straży tych wartości i wspiera współpracę między narodami Europy, promując jedność przy zachowaniu różnorodności i podejmowaniu decyzji możliwie najbliżej obywateli.

Symbole Unii Europejskiej

Flaga europejska Krąg dwunastu gwiazd symbolizuje jedność, solidarność i harmonię pomiędzy narodami Europy. Krąg gwiazd jest symbolem jedności, a ich liczba nie zależy od liczby państw członkowskich.

 Hymn europejski Melodia pochodzi z IX Symfonii skomponowanej przez Ludwiga van Beethovena w 1823 r.

 Dzień Europy 9 maja 1950 r. francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman przedstawił idee, które stały się podstawą utworzenia Unii Europejskiej. Dlatego też 9 maja obchodzimy Dzień Europy.

 Motto Unii Europejskiej „Zjednoczeni w różnorodności” to motto Unii Europejskiej.

Europejczycy powinni wspólnie działać, aby zapewnić pokój i dobrobyt oraz chronić bogactwo kultur, tradycji i języków w Europie.

Organy UE

• ogólne priorytety UE ustala Rada Europejska, na posiedzeniach której zbierają się przywódcy Unii i państw członkowskich

• wybierani w bezpośrednich wyborach europosłowie reprezentują obywateli europejskich na forum Parlamentu Europejskiego

• interesy całej UE chroni Komisja Europejska – jej członków wyznaczają rządy krajowe

• rządy państw UE bronią interesów krajowych w Radzie Unii Europejskiej.

Inne instytucje UE

• Trybunał Sprawiedliwości stoi na straży stosowania prawa europejskiego

• Trybunał Obrachunkowy kontroluje finansowanie działań Unii.

• Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny reprezentuje społeczeństwo obywatelskie, pracodawców i pracowników

• Komitet Regionów reprezentuje władze regionalne i lokalne

• Europejski Bank Inwestycyjny finansuje projekty inwestycyjne UE i wspiera małe przedsiębiorstwa poprzez Europejski Fundusz Inwestycyjny

• Europejski Bank Centralny odpowiada za europejską politykę pieniężną

• Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada skargi dotyczące przypadków niewłaściwego administrowania w instytucjach i organach UE

• Europejski Inspektor Ochrony Danych odpowiada za ochronę danych osobowych obywateli

• Urząd Publikacji publikuje informacje o UE

• Europejski Urząd Doboru Kadr zajmuje się rekrutacją pracowników do instytucji i innych organów UE

• Europejska Szkoła Administracji zapewnia specjalistyczne szkolenia dla pracowników UE

• Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) wspiera Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, który to urząd sprawuje obecnie Catherine Ashton. Przewodniczy ona posiedzeniom Rady do Spraw Zagranicznych oraz kieruje wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa, czuwając przy tym nad spójnością i koordynacją działań zewnętrznych UE.

Państwa członkowskie UE

Austria (1995)

Belgia (1952)

Bułgaria (2007)

Cypr (2004)

Czechy (2004)

Dania (1973)

Estonia (2004)

Finlandia (1995)

Francja (1952)

Grecja (1981)

Hiszpania (1986)

Holandia (1952)

Irlandia (1973)

Litwa (2004)

Luksemburg (1952)

Malta (2004)

Niemcy (1952)

Polska (2004)

Portugalia (1986)

Rumunia (2007)

Szwecja (1995)

Słowacja (2004)

Słowenia (2004)

Węgry (2004)

Wielka Brytania (1973)

Włochy (1952)

Łotwa (2004)

Rada Europejska

Rola Rady Europejskiej polega na wyznaczaniu ogólnych kierunków polityki i priorytetów UE oraz rozwiązywaniu złożonych i delikatnych kwestii, których nie można było rozwiązać na niższym szczeblu współpracy międzyrządowej.Chociaż Rada Europejska ma wpływ na określanie kalendarza politycznego UE, nie ma uprawnień do uchwalania aktów prawnych.

 W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw lub rządów każdego kraju UE, przewodniczący Komisji i przewodniczący Rady Europejskiej, który przewodniczy posiedzeniom. Przewodniczącym Rady Europejskiej obecnie jest Herman Van Rompuy, którego druga kadencja rozpoczęła się 1 czerwca 2012 roku i potrwa do 30 listopada 2014 roku. W posiedzeniach uczestniczy także wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa

Posiedzenia Rady Europejskiej to szczyty, na których spotykają się przywódcy UE, aby podejmować decyzje dotyczące ogólnych priorytetów politycznych i najważniejszych inicjatyw. W ciągu roku odbywają się zazwyczaj cztery posiedzenia, Posiedzenia odbywają się zwykle w Brukseli. O ile traktaty nie stanowią inaczej, Rada Europejska podejmuje decyzje w drodze konsensusu. W niektórych przypadkach Rada przyjmuje decyzje jednogłośnie lub większością kwalifikowaną w zależności od postanowień traktatu.

W głosowaniu nie biorą udziału przewodniczący Rady Europejskiej, przewodniczący Komisji ani wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Parlament Europejski

 Europarlamentarzyści (posłowie do PE) reprezentują obywateli stowarzyszonych krajów . Są wybierani w wyborach bezpośrednich, które odbywają się co pięć lat. Parlament jest, wraz z Radą Unii Europejskiej, odpowiedzialny za stanowienie prawa w UE.Liczba posłów do PE z każdego kraju jest w przybliżeniu proporcjonalna do liczby jego ludności, żaden kraj nie może mieć mniej niż 6 lub więcej niż 96 posłów do PE. Liczba posłów z poszczególnych krajów zasiadających obecnie w PE została ustalona przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego. Liczba ta zostanie odpowiednio dostosowana w kolejnej kadencji Parlamentu Europejskiego. Obecnie Parlament Europejski liczy 754 posłow.

Parlament Europejski ma trzy siedziby – w Brukseli (Belgia), w Luksemburgu i w Strasburgu (Francja). Luksemburg jest siedzibą administracji Parlamentu – Sekretariatu Generalnego.

Posiedzenia całego Parlamentu (tzw. „posiedzenia plenarne”) odbywają się w Strasburgu i w Brukseli. Posiedzenia komisji parlamentarnych odbywają się w Brukseli.

Rola PE jest podona do roli parlamentów krajowych, pełni on trzy podstawowe funkcje:

• debatuje nad aktami prawa europejskiego i uchwala je wraz z Radą Unii Europejskiej,

• sprawuje nadzór nad innymi instytucjami UE, w szczególności nad Komisją, aby upewnić się, że działają w sposób demokratyczny,

• debatuje nad budżetem UE i przyjmuje go wraz z Radą.

Komisja Europejska

Komisja Europejska jest jedną z głównych instytucji Unii Europejskiej. . Komisja przygotowuje wnioski dotyczące nowych aktów prawa europejskiego. Zarządza bieżącymi sprawami związanymi z wdrażaniem polityki UE w poszczególnych obszarach i wydatkami z funduszy UE.Komisja ma siedzibę w Brukseli i Luksemburgu, posiada również biura (przedstawicielstwa) w każdym państwie UE oraz delegatury w stolicach całego świata.

Komisja nadzoruje i wdraża politykę UE w poszczególnych obszarach poprzez:

• przedstawianie wniosków dotyczących nowych aktów prawnych Parlamentowi i Radzie,

• zarządzanie budżetem UE i rozdzielanie środków finansowych,

• egzekwowanie prawa UE (wraz z Trybunałem Sprawiedliwości),

• reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej, na przykład poprzez negocjowanie umów między UE a innymi krajami.

Komisja Europejska składa się z dwudziestu siedmiu komisarzy, po jednym z każdego państwa UE, stanowi polityczne przywództwo Komisji przez okres ich pięcioletniej kadencji. Obecnym przewodniczącym Komisji Europejskiej jest José Manuel Barroso, który w lutym 2010 roku rozpoczął swoją drugą kadencję na tym stanowisku.Przewodniczący powierza każdemu komisarzowi odpowiedzialność za określony obszar polityki.Przewodniczącego mianuje Rada Europejska. Rada powołuje również pozostałych komisarzy w porozumieniu z mianowanym przewodniczącym. Powołanie wszystkich komisarzy włącznie z przewodniczącym podlega zatwierdzeniu przez Parlament Europejski. Podczas pełnienia funkcji komisarze zachowują odpowiedzialność przed Parlamentem, który ma wyłączne prawo odwołania Komisji.

Bieżącą działalnością Komisji zajmują się pracownicy Komisji – administratorzy, prawnicy, ekonomiści, tłumacze ustni i pisemni, pracownicy sekretariatów itp. przydzieleni do departamentów zwanych dyrekcjami generalnymi (DG).

Termin „Komisja” może być stosowany do określenia 27 poszczególnych komisarzy, stałych pracowników lub całej instytucji.

Rada Unii Europejskiej

Rady Unii Europejskiej nie należy mylić z:

• Radą Europejską – inną instytucją UE, w ramach której przywódcy krajów Unii spotykają się z reguły 4 razy do roku, aby omówić priorytety polityki UE

• Radą Europy – która nie jest organem UE.

Rada Unii Europejskiej, zgodnie z nazwą traktatową określana jako Rada, jest głównym organem prawodawczym Unii Europejskiej. Rada jest organem międzyrządowym - członkowie Rady reprezentują interesy swoich państw człon­kowskich i działają zgodnie z instrukcjami swoich rządów

Rada UE nie ma stałych członków. Na każde posiedzenie Rady wszystkie państwa wysyłają ministrów odpowiedzialnych za obszar polityki będący tematem dyskusji – np. ministrów środowiska na posiedzenia dotyczące kwestii związanych ze środowiskiem. Posiedzenie w takim składzie jest wówczas określane jako Rada ds. Środowiska.

Radzie UE ministrów spraw zagranicznych przewodniczy stały przewodniczacy – jest nim Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa .Wszystkim innym posiedzeniom Rady przewodniczy odpowiedni minister kraju, który wówczas sprawuje rotacyjną prezydencję w Unii Europejskiej.

Rada Unii Europejskiej :

• Uchwala akty prawne UE.

• Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich UE.

• Podpisuje umowy między UE a innymi krajami.

• Zatwierdza roczny budżet UE.

• Określa kierunki polityki zagranicznej i polityki obrony UE.

• Koordynuje współpracę między sądami i organami policji państw członkowskich.

 Obecnie w Radzie UE funkcjonuje podział na 10 Rad

• Rada do spraw Ogólnych

• Rada do spraw Zagranicznych

• Rada do spraw Gospodarczych i Finansowych

• Rada do spraw Współpracy w dziedzinie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

• Rada do spraw Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Polityki dotyczącej Konsumentów

• Rada do spraw Transportu, Telekomunikacji i Energii

• Rada do spraw Rolnictwa i Rybołówstwa

• Rada do spraw Ochrony Środowiska

• Rada do spraw Konkurencji

• Rada do spraw Edukacji, Młodzieży i Kultury

Przewodnictwo w Radzie UE 2011−2020

• Węgry, styczeń – czerwiec 2011 r.

• Polska, lipiec − grudzień 2011 r.

• Dania, styczeń – czerwiec 2012 r.

• Cypr, lipiec − grudzień 2012 r.

• Irlandia, styczeń – czerwiec 2013 r.

• Litwa, lipiec − grudzień 2013 r.

• Grecja, styczeń – czerwiec 2014 r.

• Włochy, lipiec − grudzień 2014 r.

• Łotwa, styczeń – czerwiec 2015 r.

• Luksemburg, lipiec − grudzień 2015 r.

• Holandia, styczeń – czerwiec 2016 r.

• Słowacja, lipiec − grudzień 2016 r.

• Malta, styczeń – czerwiec 2017 r.

• Wielka Brytania, lipiec − grudzień 2017 r.

• Estonia, styczeń – czerwiec 2018 r.

• Bułgaria, lipiec − grudzień 2018 r.

• Austria, styczeń – czerwiec 2019 r.

• Rumunia, lipiec − grudzień 2019 r.

• Finlandia, styczeń – czerwiec 2020 r.